撒奇萊雅族耆老帝瓦伊‧撒耘在生前致力於撒奇萊雅族與阿美族的田野資料與神話傳說採集,這一則蟹人(kalang a tademaw)的故事,即是來自帝瓦伊‧撒耘的整理。目前撒奇萊雅族人已透過重新整理,並請精通族語的徐成丸耆老進行族語翻譯,將這則神話傳說收錄於《國民中學原住民族鄉土文化教材─撒奇萊雅族學習手冊第三冊:閱讀文化篇》和《撒奇萊雅族雙語對照族語學習讀本:妲媧的微笑》,故事的內容如下:
有一位長得亮麗善良的姑娘,婚後生下一個「人頭蟹身」的怪嬰。
nasiacawana lecohan ko no tademaw ko tagah a kalang a wawa
姑娘傷心的要把他丟到海裡。
sikalalom niza limecedan maydih mibakah i bayo
可是,祖父母心疼自己的骨肉,
oyzasa o baki bayi sa cayay kangazah to pilas no heni
認為孩子是無辜的,
cayay ka siilo ko wawa sa
決定親自來撫養。
makina todong a pahabay
蟹嬰不到一歲就會說話,
ya kalang a wawa sa matineng misakamo to cecayay a mihca
他要求家人,
milongoc ci niza to lalabo no loma’
晚上睡覺時,用香蕉葉當棉被,
iyo mabi’ to labi sa o papah no paza’ ko pada
躺在祖父母的中間。
i teban no baki ato bayi a mabi’
還說,有一天他會成為「真正的人」,
a misakamo waca a mala tatengaay to a tademaw to zoma a demiad
蟹嬰的童年生活,
no wawaan a nikaozip o kalang a wawa
每天都和祖父母,
mipolong to baki ato bayi to demiamiad
到海邊撿拾木材,
tala bayo misapod to kilang
到海裡抓魚、撿海貝,
tala bayo miboting、milalacan
到山林裡摘食野菜。
taboyo’ milami’
有一天,蟹嬰長大了。
to zoma a demiad balaki to kiya kalang a wawa
他要求娶妻,
milongoc to ci niza maydih a siacawa
爺爺奶奶想盡辦法,
misadakadakay ko baki ato bayi
在遙遠的地方,
i bataday a kitizaan
找到一個勤奮的新娘。
makatepa to sikawaway a limecedan
新娘到蟹嬰家住了第八天,
saka walo ko nikabi’ i loma’ niya kalang a wawa
卻沒看見丈夫,
cayay pakazih to acawama niza
心中焦急萬分,
mabiyalaw to ko baloco’ niza
家人只好說出實情。
paheci’ hanto no i lomaay a misakamo
新娘非常傷心的想離開,
mapatay no lalom kiya acawana maydih a miliyas
老人家請求她再多留一晚。
pilabini henay to cecay ko labi han no babalaki a milongoc
蟹嬰說:
sakamo hato no kalang a wawa
「明天我就能變成人形。
a mala tademaw kako a nocila
關鍵就在今晚,
o aazihang sa ayza a labi
用香蕉葉把我的身體包起來,
kao papah no paza’ ko sabalod to ozip ako
再用長茅刺在我身上,
kaw idoc ko sacocok to ozip ako
丟到後院的水井裡。」
sipibakahi i zikoz a tebon
第二天,天還沒亮,
sakatosa a demiad iyo cayay henay katakelal ko demiad
新娘就提著木桶到井裡提水,
tayza ko acawana i tebon a midadom
當木桶提撈起地面時,
iyo mitengteng to paetan a talala’ sa
蟹嬰站在木桶上,
i labo no paetan sa motizeng kiya kalang a tademaw
這時,在第一道太陽光芒的照射下,
i tawya i saayaway a nikalikat no cilal
蟹嬰霎時變成英俊、高壯的男人了。
tansol sa masomad a malakapah ato nika komeceday a tatama kiya kalang a wawa
後來,兩人生下一女一男,
mamahiza,siwawa koheni to tatayna ato tatama
過著幸福快樂的日子。
mosepi a limolak to demiamiad
有一天,姊姊在家裡照顧弟弟,
zoma a demiad kakana midipot to sabama i loma’
趁著弟弟睡著後就溜去玩,
iyo mabi’ ko sabama sa,midang tahkal ci niza
傍晚回來時,
taloma’ to kalabiyan
看見一位壯大的男生正在開門,
mazih niza mibohat to sasaedep ko tanektekay a tatama
還說自己是弟弟,
sakamo sa o sabama kako sa
姊姊心有疑慮,
pabaliw ko kakana
但是,爺爺笑著說:
oyzasa,tano tawa sa ko baki a misakamo
「哈!那是我們家族的遺傳:
ha! oyzasa o silet no lalabo no loma’ ita
男生高大壯碩、英俊;
masalaw a tanektek malakapah ko tatama
女生美麗、善良、又貼心」。
o tatayna sa salongan、manonen、matineng aca milimola’
參考文獻: